उन्हाळा, इलेक्ट्रोलाइट्स आणि ORS: निरोगी राहण्याचा मंत्र!

उन्हाळा सुरू झाला की गरम हवामान, घाम आणि पाण्याची कमतरता यामुळे शरीरातील पाण्याचे प्रमाण कमी होऊ लागते. अशावेळी शरीराला आवश्यक असणारे इलेक्ट्रोलाइट्स कमी होतात, ज्यामुळे अशक्तपणा, थकवा आणि डिहायड्रेशन होण्याचा धोका वाढतो. त्यामुळे उन्हाळ्यात स्वतःची काळजी घेणे अत्यंत गरजेचे आहे.

इलेक्ट्रोलाइट्स म्हणजे काय?

इलेक्ट्रोलाइट्स म्हणजे शरीरातील आवश्यक खनिजे, जी आपल्या शरीराच्या पेशींमध्ये संतुलन राखण्यास मदत करतात. यामध्ये मुख्यतः सोडियम, पोटॅशियम, क्लोराईड, कॅल्शियम आणि मॅग्नेशियम यांचा समावेश होतो.

उन्हाळ्यात इलेक्ट्रोलाइट्सचे महत्त्व

१. शरीरातील पाणी संतुलित ठेवते – इलेक्ट्रोलाइट्स शरीरातील पाणी संतुलित ठेवण्यासाठी मदत करतात, ज्यामुळे डिहायड्रेशन टाळता येते.

२. ऊर्जेचा पुरवठा करतात – उन्हाळ्यात जास्त घाम आल्याने थकवा जाणवतो. इलेक्ट्रोलाइट्स शरीराला ऊर्जा देऊन आपल्याला स्फूर्तीशाली ठेवतात.

३. मांसपेशी आणि नसा कार्यक्षम ठेवतात – इलेक्ट्रोलाइट्सच्या अभावामुळे स्नायूंमध्ये गोळा येण्याची समस्या होऊ शकते. योग्य प्रमाणात इलेक्ट्रोलाइट्स असणे मांसपेशी आणि नसांची कार्यक्षमता सुधारते.

ORS म्हणजे काय आणि त्याचे फायदे

ORS (Oral Rehydration Solution) म्हणजे तोंडावाटे घेतले जाणारे द्रावण, जे शरीरातील इलेक्ट्रोलाइट्सची कमतरता भरून काढते. ORS मध्ये योग्य प्रमाणात सोडियम, पोटॅशियम आणि ग्लुकोज असते, जे शरीराला पुन्हा ताजेतवाने करण्यास मदत करते.

घरी सोपे ORS बनवण्याची पद्धत

साहित्य:

• १ लिटर स्वच्छ उकळून गार केलेले पाणी
• ६ चमचे साखर
• १ चमचा मीठ
• अर्धा चमचा लिंबाचा रस (ऐच्छिक)

कृती: 

१. वरील सर्व घटक पाण्यात मिसळा आणि चांगले हलवा. 

2. हे द्रावण थोड्या थोड्या प्रमाणात प्यावे.

उन्हाळ्यात निरोगी राहण्यासाठी टिप्स

✔ भरपूर पाणी प्या आणि गोडसर, कार्बोनेटेड पेय टाळा. 

✔ पालेभाज्या, फळे आणि द्रवयुक्त पदार्थ खा. 

✔ उन्हात बाहेर जाताना टोपी किंवा स्कार्फ वापरा. 

✔ नियमितपणे ORS किंवा नारळ पाणी प्यायले तरीही शरीर हायड्रेट राहते.

निष्कर्ष

उन्हाळ्यात शरीरातील इलेक्ट्रोलाइट्सचे संतुलन राखणे अत्यंत आवश्यक आहे. ORS आणि नैसर्गिक द्रवांचे सेवन केल्याने डिहायड्रेशन आणि उष्णतेच्या तडाख्यापासून बचाव करता येतो. त्यामुळे या उन्हाळ्यात हायड्रेट राहा, निरोगी राहा!